ملاعبدالله بشروی، مقدس اردبیلی دوم | حرکت شاه عباس زمام دار کشور در رکاب ایشان
* ملاعبدالله بشروی، مقدس اردبیلی دوم
علامه «ملاعبدالله بشروی» یکی از مفاخر بزرگ دیار خاوران به خصوص شهرستان عالم پرور بشرویه است، کسی که متاسفانه بعد از ۴۰۰ سال کمتر کسی نام ایشان و آثار بی بدیلش را شنیده و دیده است.
این عالم بزرگ و فرزانه در علم و نوآوری و خلاقیت، مبتکر بود و نظرات فکری جدیدی داشت و از زهد و پارسایی بالایی برخوردار بود آن تا آنجا که شاه عباس زمام دار کشور در رکاب ایشان حرکت می کرد.
ملا عبدالله تونی بشروی از علمای بزرگ و فقیهان مشهور قرن یازدهم هجری است که همه او را به فضل و کمال و زهد و پارسایی ستوده و همتای مقدس اردبیلی دانسته اند و در کتاب های مختلف از ایشان به عنوان عالم، فاضل، ماهر، فقیه، صالح، زاهد و عابد یاد شده است.
در مورد تاریخ دقیق ولادت علامه ملاعبدالله بشروی اطلاعاتی در دسترس نیست اما ایشان در شهر بادگیرهای خراسان جنوبی یعنی بشرویه دیار عالمان و مومنین چشم به جهان گشود.
علامه ملاعبدالله ابتدا همراه برادرش ملا احمد که او نیز از عالمان بزرگ است در مدرسه معروف مولی عبدالله تستری در اصفهان به تحصیل اشتغال ورزید و از محضر اعلام آن دیار مخصوصاً علامه مولانا رفیع الدین محمد بن حیدر طباطبایی معروف به میرزا رفیعا کسب فیض نمود و در ضمن تحصیل به کار تدریس و افاضه پرداخت.
ایشان در طول اقامت خویش در اصفهان با تدریس و افاضه در مدرسه ملا عبدالله بن حسین تستری، شاگردان برجسته ای همچون علامه میر عبدالحسین خاتون آبادی تربیت نمود و همواره مشتاقان فقه، اصول، کلام و حدیث از محفل پرفیضش بهره مند شدند.
یکی از ویژگی های علامه ملاعبدالله بشروی ابتکارات علمی اش است. این همان روح آزاد اندیشی علمی است که وی را در زمان خودش مشهور و معروف ساخته است؛ اگرچه بعد از فوت و گذشت زمان در اثر مفقود شدن آثار وی، نام او به بوته فراموشی سپرده شد؛ اما عده ای معدود از بزرگان معاصر وی، نام او را به بزرگی یاد کرده اند.
این عالم بزرگ و فرهیخته آثار و تالیفات بسیاری از جمله الوافیه، شرح الارشاد در فقه، رساله ای در اصول فقه، رساله ای در نماز جمعه، حاشیه بر معالم الاصول، تعلیقاتی بر مدارک الاحکام، حاشیه ای بر ارشاد علامه و فهرست بر تهذیب الاحکام شیخ طوسی داشته است.
یکی از کتاب هایی که ذوق و ابتکار او را بر همگان آشکار می کند، کتاب ایشان با عنوان «الفهرست علی تهذیب الاحکام شیخ طوسی» است اما با کمال تأسف از آثار وی جز رساله خطی نماز جمعه و کتاب الوافیه که چاپ شده است، اثری در دسترس نیست و شاید سبب گمنامی این بزرگان همین محو آثار ایشان باشد.
همه به زهد و پارسایی علامه ملاعبدالله بشروی ستوده اند؛ شیخ حر عاملی با تعبیر صالح، زاهد و عابد، او را می ستاید و میرزا عبدالله افندی می گوید که «وی از پارساترین مردم اهل زمانش بوده، بلکه می توان گفت دوم مقدس اردبیلی بوده، بلکه برادرش ملا احمد هم در همین قدر از زهد و پارسایی بوده است و در دیداری که از بشرویه داشتم به برکت این عالم بزرگ و برادرش ملا احمد تمام اهالی آن صالح و متقی و عابد و پرهیزکار بودند.»
عالمی بزرگ همچون ملاعبدالله بشروی دارای بُعد اجتماعی عظیمی بود و توانست در میان مردم نفوذ داشته باشد. ساختن مدرسه علمیه ای در اصفهان با وجود مدارس علمیه دیگر خود حاکی از موقعیت اجتماعی ایشان است.
سرانجام این عالم ربانی هنگامی که عازم سفر عتبات عالیات بود؛ در شهر کرمانشاه در اثر بیماری دارفانی را وداع گفت و در شانزدهم ربیع الاول (۱۰۷۱ هـ . ق) روح پاکش به جنان پرواز کرد و پیکر مطهر ایشان با احترام تشییع و در انتهای قبرستان، نزدیک پل شاه کرمانشاه به خاک سپرده شد و به دستور شیخ علیخان زنگنه حاکم کرمانشاه بارگاهی بر قبر ایشان ساختند و این مزار مدت ها مورد توجه خاص و عام بود.
انتهای پیام/
- تنظیم کننده گزارش : زینب روحانی مقدم - شبستان