آئین و مراسم علم گردانی در استان خراسان جنوبی

علم گردانی از جمله مراسم عزاداری در استان خراسان جنوبی است که در زمان های بسیار دور برای فوت اشخاص مهم و بعدها که اعتقادات مذهبی اسلامی شکل می گیرد این رسم نیز رنگ و شکل مذهبی گرفته و به صورت یکی از شیوه های عزاداری در ماه محرم اجرا می شود.

در این مراسم عده ای علم چی و فاتحه خوان، علم‌ها را به در خانه اهالی می برند و نذورات را جمع آوری می کنند. معمولا از روز چهارم و یا پنجم محرم علم گردانی را شروع می‌نمایند. صاحب خانه نیز علم ها را زیارت کرده و نذورات خود را بین حاضرین در مراسم پخش می کند که شامل نان ، پول ، گندم ، خرما ، شیرینی و آجیل است. قبرستان از دیگر جاهایی است که علم را به آن جا برده و در سر قبرها علم را به زمین می گذارند و فاتحه خوانی می کنند.

پایه های علم چوبی و بیش تر آن ها سه تا پنج متر ارتفاع و پوششی پارچه ای دارند که به آن پیراهن علم و یا پوشش علم گویند و بیشتر به رنگ های سبز و سیاه است  و رنگ سفید و روشن نیز در آن دیده می شود، علم سبز بیشتر به علم حضرت ابوالفضل العباس مشهور است و علم سیاه به نام امام حسین (ع) و سایر ائمه  می باشد.

به بالای علم ها توغ وصل می شود و زیر توغ دستمال های زیادی بسته می شود که اکثر آن ها نذری است و توسط مردم تهیه می شود. دستمال ها به رنگ های گوناگونی است ولی رنگ سبز و سیاه بیش از سایر رنگ هاست.

این مراسم با شماره ۶۲۸ در فهرست میراث معنوی (ناملموس) کشور به ثبت رسیده است.